Όταν χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο, αφήνετε πίσω σας ένα ίχνος δεδομένων, ένα σύνολο ψηφιακών αποτυπωμάτων. Αυτά περιλαμβάνουν τις δραστηριότητές σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη συμπεριφορά σας κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο, πληροφορίες για την υγεία, ταξιδιωτικές συνήθειες, χάρτες τοποθεσίας, πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του κινητού σας τηλεφώνου, φωτογραφίες και βίντεο.
Τα δεδομένα αυτά συλλέγονται, ταξινομούνται, αποθηκεύονται και αναλύονται από διάφορους οργανισμούς, από τις μεγάλες εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έως τους κατασκευαστές εφαρμογών και τους «μεσίτες δεδομένων». Όπως είναι αναμενόμενο, τα ψηφιακά σας αποτυπώματα θέτουν σε κίνδυνο την ιδιωτικότητά σας και επηρεάζουν την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.
Σύμφωνα με τον ερευνητή κυβερνοασφάλειας Ράβι Σεν, αναπληρωτή Καθηγητή Διοίκησης Πληροφοριών και Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Texas A&M, οι χάκερ μπορούν να χρησιμοποιήσουν προσωπικές πληροφορίες που έχουν συγκεντρώσει στο διαδίκτυο, για να ανακαλύψουν απαντήσεις σε ερωτήσεις ασφαλείας, ή για να βελτιώσουν τις επιθέσεις phishing (ηλεκτρονικό «ψάρεμα»). Οι επιθέσεις phishing δίνουν στους χάκερ πρόσβαση σε δίκτυα και συστήματα που τα θύματα έχουν εξουσιοδοτηθεί να χρησιμοποιούν.
Οι επιθέσεις ηλεκτρονικού «ψαρέματος» διπλασιάστηκαν από τις αρχές του 2020. Η επιτυχία τους εξαρτάται από το πόσο αυθεντικό φαίνεται στον παραλήπτη το περιεχόμενο των μηνυμάτων. Όλες οι επιθέσεις phishing απαιτούν ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τα άτομα-στόχους, και οι πληροφορίες αυτές μπορούν να ληφθούν από τα ψηφιακά τους αποτυπώματα.
Οι χάκερ χρησιμοποιούν διαθέσιμα εργαλεία συλλογής πληροφοριών ανοικτού κώδικα για να ανακαλύψουν τα ψηφιακά αποτυπώματα των στόχων τους. Στη συνέχεια, μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτές τις πληροφορίες για να δημιουργήσει μηνύματα phishing που μοιάζουν περισσότερο με νόμιμα μηνύματα προερχόμενα από αξιόπιστη πηγή. Ο χάκερ μπορεί να παραδώσει αυτά τα μηνύματα («spear phishing emails»), στο θύμα ή να τα συντάξει υποδυόμενος το θύμα και να στοχεύσει τους συναδέλφους, τους φίλους και την οικογένειά του. Οι επιθέσεις αυτές, προειδοποιεί ο επιστήμονας, μπορούν να ξεγελάσουν ακόμη και όσους έχουν εκπαιδευτεί να αναγνωρίζουν τις επιθέσεις phishing.
Μια από τις πιο επιτυχημένες μορφές επιθέσεων phishing είναι οι επιθέσεις συμβιβασμού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για επιχειρήσεις. Σε αυτή την περίπτωση, οι χάκερ παραβιάζουν τα συστήματα email μιας εταιρείας ή δημιουργούν παραπλανητικά πρότυπα email για να πείσουν τους υπαλλήλους να μεταφέρουν χρήματα σε δόλιους τραπεζικούς λογαριασμούς.
Ένα καλό παράδειγμα είναι η επίθεση με στόχο την εταιρεία Ubiquity Networks Inc. το 2015. Ο χάκερ έστειλε στους υπαλλήλους μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τα οποία έμοιαζαν ότι προέρχονταν από κορυφαία στελέχη της εταιρείας. Το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ζητούσε από τους υπαλλήλους να πραγματοποιήσουν εμβάσματα, με αποτέλεσμα να γίνουν δόλιες μεταφορές 46,7 εκατομμυρίων δολαρίων.
Τι μπορείτε να κάνετε για να προστατευτείτε
Η εταιρεία ασφάλειας υπολογιστών Trend Micro διαπίστωσε ότι το 91% των επιθέσεων στις οποίες οι χάκερ αποκτούσαν απαρατήρητη πρόσβαση σε δίκτυα και χρησιμοποιούσαν την πρόσβαση αυτή με την πάροδο του χρόνου, ξεκινούσαν με μηνύματα phishing. Η έκθεση της Verizon Data Breach Investigations Report διαπίστωσε ότι το 25% όλων των περιστατικών παραβίασης δεδομένων αφορούσε επιθέσεις phishing.
«Δεδομένου του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει το phishing στις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, πιστεύω ότι είναι σημαντικό οι οργανισμοί να εκπαιδεύουν τους υπαλλήλους και τα μέλη τους σχετικά με τη διαχείριση του ψηφιακού τους αποτυπώματος. Η εκπαίδευση αυτή θα πρέπει να καλύπτει τον τρόπο εύρεσης της έκτασης των ψηφιακών αποτυπωμάτων σας, τον τρόπο ασφαλούς περιήγησης και την υπεύθυνη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», συμβουλεύει ο Σεν.